2. Wietrzenie

wietrzenie to

fizyczny rozpad albo chemiczny rozkład skał

zwietrzelina to

luźny materiał skalny powstające wskutek wietrzenia

Intensywność i rodzaj wietrzenia zależy od

✨rodzaju i układu skały ✨ukształtowania terenu ✨klimatu ✨obecności roślin

trzy główne rodzaje wietrzenia

fizyczne=mechaniczne, chemiczne, biologiczne

rodzaje wietrzenia fizycznego

insolacyjne mrozowe solne ilaste

rodzaje wietrzenia chemicznego

rozpuszczanie uwęglanowienie utlenianie uwadnianie hydroliza

Wietrzenie fizyczne prowadził do

rozpadu skał na mniejsze fragmenty

mechaniczny rozpad skał może być

blokowy albo ziarnisty

wietrzenie insolacyjne to inaczej

termiczne

wietrzenie insolacyjne zachodzi wskutek

zmian temperatury skał w ciągu doby pod wpływem promieniowania słonecznego

eksfoliacja to..., dlaczego zachodzi

eksfoliacja to "złuszczanie się", powierzchniowe warstwy skały nagrzewają się i rozszerzają mocniej przez to powstają pęknięcia równolegle do powierzchni i wzdłuż nich cienkie warstwy złuszczają się

Na czym polega wietrzenie insolacyjne

niektóre minerały nagrzewają się i rozszerzają silniej a inne słabiej co prowadzi do spadku spójności i rozpadu skały na ziarna

wietrzeniu termicznemu sprzyjają

duże nasłonecznienie duże dobowe amplitudy temperatury powietrza

dobre warunki dla wietrzenia termicznego panują

na pustyniach

Na czym polega wietrzenie mrozowe

wzrost objętości wody podczas zamarzania w szczelinach skalnych Co powoduje rozpad skały

wietrzeniu mrozowemu sprzyjają

liczne szczeliny w skałach powtarzające się wahania temperatury powietrza około 0 stopni Celsjusza

w jakich klimatach są dobre warunki dla wietrzenia mrozowego

w klimacie subpolarnym, w umiarkowanym i w górach

Gołoborze to

rumowisko złożone z ostro krawędzistych głazów na stokach gór powstające w skutek wietrzenia mrozowego

Wietrzenie solne polega na

wzroście kryształów soli w szczelinach skał

Co sprzyja wietrzeniu solnemu

liczne szczeliny w skałach, suchy i gorący klimat (duże parowanie)

Na czym polega wietrzenie ilaste

rozpad skał ilastych wskutek ich pęcznienia po opadach i kurczenia się w czasie suszy

W jakim klimacie głównie zachodzi wietrzenie ilaste

klimat umiarkowany kontynentalny

wietrzenie chemiczne prowadzi do

rozkładu skały czyli zmiany jej składu chemicznego i właściwości

rozpuszczanie polega na

rozpuszczaniu wody niektórych minerałów na przykład halitu i gipsu

uwęglanowienie polega na

rozpuszczanie przez wodę z dwutlenkiem węgla niektórych minerałów np. węglanów wapnia (krasowienie)

utlenianie polega na

łączeniu niektórych składników mineralnych z tlenem

uwadnianie polega na

przyłączaniu cząsteczek wody do minerału

hydroliza polega na

w rozkładzie minerałów na kwaśne i zasadowe przez wodę z dwutlenkiem węgla. Jedne ulegają wypłukaniu a drugie zostają w miejscu.

lateryzacja

rozkład skaleni w gorącym i wilgotnym klimacie

Co sprzyja wietrzeniu chemicznemu

duża ilość opadów atmosferycznych i wysoka temperatura powietrza

Dlaczego wysoka temperatura sprzyja wietrzeniu chemicznemu

przyspiesza reakcje chemiczne

wietrzenie biologiczne to

rozkład lub rozkład skał na skutek oddziaływania roślin lub zwierząt

przykłady wietrzenia biologicznego: (3)

✨kruszenie skał przez korzenie ✨kruszenie skał przez ryjące zwierzęta ✨rozkład skał przez substancje wydzielane przez korzenie albo powstałe w wyniku rozkładania się martwię materii organicznej