2. Wirusy - bezkomórkowe formy materii

 0    21 Fiche    olafhajdasz
басу ойын өзіңді тексер
 
сұрақ - жауап -
wirusy -
оқуды бастаңыз
niezwykle małe cząstki zakaźne osiągające wymiary od kilku do kilkuset nanometrów
wirion -
оқуды бастаңыз
pojedyncza kompletna cząsteczka wirusa, występująca w środowisku pozakomórkowym i zdolna do atakowania komórek
cechy wirusów świadczące o przynależności do materii nieożywionej:
оқуды бастаңыз
nie mają budowy komórkowej, nie wykazują funkcji życiowych
cechy wirusów świadczące o przynależności do materii ożywionej:
оқуды бастаңыз
są zbudowane ze związków organicznych występujących tylko w organizmach: białek, lipidów, kwasów nukleinowych
mogą namnażać się w komórkach gospodarza
pojedynczy wirion składa sie z:
оқуды бастаңыз
materiału genetycznego (DNA lub RNA)
białkowej otoczki nazywanej kapsydem
materiałem genetycznym wirusów może być
оқуды бастаңыз
DNA lub RNA, nigdy oba jednocześnie
kapsyd -
оқуды бастаңыз
chroni materiał genetyczny wirusa w środowisku pozakomórkowym oraz umożliwia wirusowi rozpoznanie komórek gospodarza
składa się z niewielkich białkowych jednostek strukturalnych, tzw. kapsomerów
niektóre wirusy mają dodatkową osłonkę zewnętrzną
оқуды бастаңыз
zwykle jest ona zbudowana z lipidów i najeżona glikoproteinami
formy wirusów:
оқуды бастаңыз
pałeczkowata, kulista, bryłowa, bryłowo-spiralna
retrowirusy -
оқуды бастаңыз
wirusy zawierające materiał genetyczny w postaci RNA
większość wirusów roślinnych i zwierzęcych wnika w całości do wnętrza komórki gospodarza
оқуды бастаңыз
inaczej jest w przypadku bakteriofagów, które wstrzykują do komórki kwas nukleinowy, pozostawiając kapsyd na zewnątrz
zainfekowana komórka zwykle ginie, uwalniając znaczną liczbę potomnych cząstek wirusa
cykle infekcyjne wirusów:
оқуды бастаңыз
cykl lityczny - przechodzą go bakteriofagi nazywane zjadliwymi, w stosunkowo krótkim czasie kończy się rozpadem (lizą) zainfekowanej komórki
cykl lizogeniczny - występuje u bakteriofagów łagodnych, nie niszczą one zainfekowanej komórki ani nie powodują jej uszkodzeń, lecz doprowadzają do wbudowania swojego kwasu nukleinowego do jej DNA
budowa wirusa HIV:
оқуды бастаңыз
osłonka lipidowa, glikoproteiny, kapsyd, rdzeń białkowy, dwie nici RNA, odwrotna transkryptaza
odwrotna transkryptaza -
оқуды бастаңыз
wirusowy enzym biorący udział w przepisywaniu RNA wirusa na DNA gospodarza
podstawowe kryteria klasyfikacji wirusów:
оқуды бастаңыз
rodzaj kwasu nukleinowego (DNA lub RNA), jego struktura (jednoniciowy lub dwuniciowy, liniowy lub kolisty, ciągły lub segmentowany) oraz masa cząsteczkowa
morfologia wirionu, m.in. kształt, występowanie lub brak dodatkowej osłonki
rodzaj gospodarza oraz sposób infekcji
kryterium - typ gospodarza:
оқуды бастаңыз
bakteriofagi, wirusy roślinne, wirusy zwierzęce
negatywne znaczenie wirusów:
оқуды бастаңыз
wywołują wiele groźnych chorób u ludzi
atakują rośliny uprawne, powodując starty w rolnictwie
przyczyniają się do strat w hodowli zwierząt
pozytywne znaczenie wirusów:
оқуды бастаңыз
wykorzystywane w biotechnologii jako wektory przenoszące zmodyfikowane DNA do komórek biorcy
stosowane do produkcji szczepionek i surowic
bakteriofagi są wykorzystywane do zwalczania bakterii chorobotwórczych
walka z wirusami -
оқуды бастаңыз
polega głównie na stosowaniu szczepionek
priony -
оқуды бастаңыз
chorobotwórcze białka, pod wpływem nieznanych czynników mogą one zmieniać swą konfigurację przestrzenną, stając się patogenami wywołującymi choroby OUN
wiriody -
оқуды бастаңыз
czynniki zakaźne zbudowane tylko z kwasu nukleinowego - RNA, bez otoczki białkowej, potrafią się samoreplikować, do namnażania wykorzystując enzymy gospodarza

Пікір қалдыру үшін жүйеге кіру керек.