9.2 Ziemie polskie w latach 1815-1830

Omów postępowania w sprawie podziału terytoriów Księstwa Warszawskiego na Kongresie Wiedeńskim

w większości ziem utworzono zależne od Rosji Królestwo Polskie, z zachodnich departamentów powstało Wielkie Księstwo Poznańskie, które wcielono do Prus z częściową autonomią, a z Krakowa utworzono Wolne Miasto Kraków podlegające trzem zaborcom.

W którym roku Królestwo Polskie otrzymało Konstytucję i od kogo?

w 1815 roku, po Kongresie Wiedeńskim, od cara Aleksandra I.

Omów, jak miało wyglądać Królestwo Polskie zgodnie z zapisami Konstytucji

miało być monarchią konstytucyjną, z własnym sejmem, niezawisłym sądownictwem, odrębnymi od rosyjskich organami władzy oraz własną armią.

Omów, jakie prawa obywatelskie zagwarantowała Konstytucja Królestwa Polskiego z 1815 roku

m.in. wolność osobistą, nienaruszalność własności, wolność druku i równość wobec prawa dla wyznawców religii chrześcijańskiej.

Do kogo należała władza wykonawcza w Królestwie Polskim?

do króla.

W jaki sposób król-car sprawował władzę wykonawczą w Królestwie Polskim?

poprzez namiestnika oraz poprzez Radę Administracyjną i Radę Stanu.

Kto pełnił funkcję namiestnika Królestwa Polskiego w latach 1815-1826?

generał Józef Zajączek.

Omów, jak miał działać Sejm Królestwa Polskiego

miał się zbierać co 2 lata na 30 dni, składał się z króla, Izby Poselskiej oraz Senatu. Posłowie byli wybierani przez szlachtę i zgromadzenie gminne, a senatorzy wybierani przez króla.

Jakie kompetencje miał Sejm Królestwa Polskiego?

uchwalał budżet, decydował o podatkach, zajmował się prawem w sprawach cywilnych, administracyjnych i kryminalnych oraz odpowiadał za politykę monetarną i kontrolował Radę Administracyjną.

Jakie były działania Nowosilcowa w Królestwie Polskim?

rozbudował policję polityczną i wdrożył cenzurę prewencyjną.

Czego domagali się Kaliszanie i kto stał na ich czele?

bracia Bonawentura i Wincenty Niemojowscy domagali się ścisłego przestrzegania ustawy zasadniczej.

Jaki był skutek wystąpień Kaliszan na Sejmie przeciwko działaniom Aleksandra I w 1820 roku?

sprawiło, że kolejny Sejm zwołano dopiero w 1825 roku i zniesiono tam jawność obrad sejmowych.

Wymień nielegalne organizacje spiskowe działające w okresie Królestwa Polskiego

Wolnomularstwo Narodowe, Towarzystwo Patriotyczne, Towarzystwo Filomatów oraz Zgromadzenie Filaretów i Sprzysiężenie Podchorążych.

Kto utworzył Sprzysiężenie Podchorążych i w którym roku?

porucznik Piotr Wysocki w 1828 roku.

Kto przejawiał postawę lojalistyczną wobec cara w Królestwie Polskim?

namiestnik Królestwa generał Józef Zajączek oraz większość generałów Wojska Polskiego i niektóre elity arystokratyczne i szlacheckie.

Jakie zasługi dla edukacji i nauki Królestwa Polskiego miał Stanisław Kostka-Potocki?

kontynuował rozbudowę sieci szkół elementarnych, średnich i zawodowych zapoczątkowaną w okresie Księstwa Warszawskiego.

Omów ośrodki naukowe lub organizacje naukowe, które działały w okresie Królestwa Polskiego w Warszawie i w którym roku

w 1816 roku otwarto Uniwersytet Warszawski, w 1821 Konserwatorium Muzyczne, w 1830 roku Instytut Politechniczny i powołane w 1800 roku Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Co w zakresie modernizacji rolnictwa wymusiły trudności gospodarcze w Królestwie Polskim w początkach jego istnienia?

odchodzenie od pańszczyzny na rzecz czynszowej, stosowanie powszechniej żelaznych narzędzi, wprowadzenie płodozmianu i nowych upraw oraz nawozów.

Jakie działania podjął Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister skarbu, aby poprawić sytuację gospodarczą Królestwa Polskiego?

usprawnił system podatkowy i politykę oszczędności, tym samym bilansując budżet. Zniesiono cła z Rosją i zawarto układ celny z państwami zaborczymi. Założono Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i utworzono Bank Polski.

W jakim okresie działał Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki?

1827-1830.

Jakie znaczenie miał Kanał Augustowski zbudowany w okresie Królestwa Polskiego?

umożliwił transport towarów nad Bałtyk z ominięciem Prus.

Wymień główne obszary, w których rozwijał się przemysł zapoczątkowany przez działania Druckiego-Lubeckiego i co produkował

Łódzki Okręg Przemysłowy – włókiennictwo, Zagłębie Dąbrowskie – cynk, ołów, węgiel, Staropolski Okręg Przemysłowy – żelazo.

Jakie były przejawy ograniczonej autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego przyznanej przez odezwę króla Fryderyka Wilhelma III?

Funkcjonowanie dwóch języków urzędowych, utrzymanie dwóch języków w szkołach, powołanie funkcji namiestnika, który pełnił jedynie funkcje reprezentacyjne.

Kto sprawował rzeczywistą władzę w Wielkim Księstwie Poznańskim i jaka była ogólna polityka pruskich władz?

Władzę rzeczywistą sprawował nadprezydent prowincji, a ogólnym kierunkiem polityki pruskich władz było dążenie do unifikacji pozyskanych ziem.

Czym był Sejm prowincjonalny w Wielkim Księstwie Poznańskim, jakie miał kompetencje i kiedy go powołano?

W 1827 roku. Miał on jedynie charakter opiniodawczy i doradczy.

Kiedy w Prusach rozpoczął się proces uwłaszczania chłopów, jak inaczej go nazywano i kiedy dotarł do Polski?

W 1816 roku, zwany był regulacją, dotarł do Polski w 1823 roku.

Jak przebiegała regulacja w Wielkim Księstwie Poznańskim?

Chłopi stawali się właścicielami uprawionej przez siebie ziemi, ale musieli wykupić od panów wszelkie powinności.

Jaki był skutek regulacji na ziemiach Wielkiego Księstwa Poznańskiego?

Wykształciła się silna warstwa bogatych chłopów i powstały duże majątki ziemskie, modernizowane z pieniędzy pochodzących od szlachty.

Za pomocą jakich urzędników władze trzech mocarstw rozbiorowych sprawowały władzę w Wolnym Mieście Kraków?

Za pomocą utrzymywania w nim swoich rezydentów.

Omów najważniejsze postanowienia Konstytucji Rzeczpospolitej Krakowskiej.

Władzę ustawodawczą sprawowało zgromadzenie reprezentantów, władzę wykonawczą pełnił Senat, a językiem urzędowym i wykładowym pozostał język polski.

Omów nadzieje Polaków co do tzw. ziem zabranych w Rosji i jak się one skończyły.

Ziemie zabrane nie zostały, wbrew nadziejom części Polaków, przyłączone do terytorium Królestwa Polskiego.

Kiedy nasilono politykę unifikacji ziem zabranych z Cesarstwem Rosyjskim?

Nasilenie nastąpiło zwłaszcza po powstaniach listopadowym i styczniowym.

Jak nazywano ziemie przyłączone do Habsburgów po I Rzeczpospolitej i utrzymywane przez Austrię w okresie wojen napoleońskich?

Nazywano ten obszar Królestwem Galicji i Lodomerii.

Omów działania mające na celu całkowite zunifikowanie zaboru austriackiego z państwem Habsburgów.

Galicją zarządzali urzędnicy pochodzenia niemieckiego i czeskiego, administracja, sądownictwo i szkolnictwo zostały zgermanizowane, rozbudowano policję polityczną, a publikacje podlegały cenzurze.

Na skutek czego pogarszało się położenie ludności w obszarze Królestwa Galicji i Lodomerii?

Na skutek nałożenia wysokich podatków i rygorystycznego przestrzegania zasad poboru rekrutów.

Omów charakterystyczne cechy Galicyjskiego Sejmu Stanowego.

Dopuszczono obrady w języku polskim, ale korespondencję z Wiedeńskim władzami prowadzono wyłącznie po niemiecku.

Omów politykę gospodarczą ziem austriackich na terenach zaborowych i stosunek do wsi.

Władze austriackie nie wspierały rozwoju gospodarczego tych ziem, nie zniesiono pańszczyzny i nie uwłaszczono chłopów.

Jaki był skutek niezniesienia pańszczyzny na terenie zaboru austriackiego?

Pogłębiało to nędzę chłopów i powodowało konflikty pomiędzy szlachtą a włościanami.