Barok (2)

czas wertykalny

koncepcja czasu, według której ludzkie życie zmierza do wieczności (perspektywa religijna)

czas cykliczny

antyczna koncepcja czasu, według której czas zatacza koło (symbol - wąż)

libertynizm

kierunek filozoficzny głoszący, iż należy zaufać naturze i rozumowi, gdyż prawdy religii i kultury nie są pewne i oczywiste (pochwała zmysłów i seksualizmowi)

turpizm

nurt w estetyce polegający na włączaniu do sztuki motywów brzydoty, brudu, kalectwa (podkreślenie piękna)

gawęda

gatunek literacki, w którym fabuła obfituje w język potoczny, anegdoty i elementy humorystyczne

styl makaroniczny

sposób mówienia i pisania, charakteryzujący się częstym wplataniem w wypowiedź słów, zwrotów i zdań obcojęzycznych (tzw. barbaryzmów)

analogia (podobieństwo)

oznacza orzekanie o pewnych cechach (właściwościach) jednego przedmiotu (rzeczy, osoby, zjawiska, pojęcia itp.) na zasadzie jego podobieństwa do innego przedmiotu

amplifikacja

wzmocnienie myśli, np. "Ten człowiek jest głęboko uczony"

aporia (powątpiewanie)

stawianie pytań wyrażających wątpliwość

emfaza

podkreślenie, wzmocnienie, nacisk, np. "To jeszcze dziecko"

epifora (≠ anafora)

powtarzanie słowa lub zwrotu na końcu zdań

ironia

użycie określenia sprzecznego z intencją wypowiedzi

eufemizm

użycie wyrażenia nie wprost, np. "On wyraźnie mijał się z prawdą" - zamiast "kłamał"

katachreza

odmiana metafory, którą odbiorca odczytuje jako nadużycie językowe, np. "od tej chwili wszystko jest w rękach konia" wypowiedziane na wyścigach konnych

litota (≠ hiperbola)

pomniejszenie czegoś, np. "drobiazg"

polisyndeton

powtarzanie spójnika łączącego kolejne zdania, np. "i piękne, i pożyteczne"

sofizmat

świadomie użyty w celu manipulacji językowej błąd logiczny, rozumowanie pozornie poprawne, oparte na wieloznaczności lub nieścisłości wnioskowania

erystyka

sztuka prowadzenia sporów

retoryka

sztuka wymowy

okres retoryczny

rozbudowana, złożona, wieloczłonowa, konstrukcja składniowa, stanowiąca wyraźny układ, przejrzysty pod względem logicznym

paralelizm składniowy

powtórzenie lub podobieństwo konstrukcji składniowych wypowiedzeń w następujących po sobie częściach tekstu, np. Ty pójdziesz drogą, a ja pójdę ścieżką.

paralelizm znaczeniowy

powtórzenie lub podobieństwo znaczeń wyrażeń w następujących po sobie częściach tekstu, np. Ty pójdziesz górą, a ja dolina (TY - JA, GÓRĄ - DOLINĄ)

perswazja (namawiać)

przekonywanie odbiorcy do swoich racji

Mikołaj Sęp Szarzyński (czas życia, dzieła, informacje x3)

1550-1581 | sonety | polski pisarz, studiował w Wittenberdze i w Lipsku, pionier poezji metafizycznej

Don Kichot (powieść) - autor, informacje x3

Miguel Cervantes - paralelizm świata realnego i fikcyjnego | interwencja Boga w rzeczywistość ziemską | płaszczyzna realna - bohater uważa wszystko za istniejące naprawdę

Daniel Naborowski (czas życia, dzieła x2, informacje x3)

1573-1640 | "Krótkość żywota", "Na toż" | studiował w Padwie, uczestniczył w lekcjach Galileusza, był związany z licznymi dworami magnatów

Jan Andrzej Morsztyn (czas życia, dzieło, informacje x4)

1621-1693 | "Redivivatus" (przywrócony do życia) | dworzanin króla Jana Kazimierza, znał język francuski i włoski, nie wydał wierszy drukiem (kontrowersyjne), zajmował się karierą polityczną