litosfera- procesy wewnetrzne

lifosfera to

powloka skalna ziemi ktora obejmuje skorupe ziemska i gorna czesc plaszcza gornego

kolejnosc powlok ziemskich

1. skorupa ziemska 2. plaszcz gorny 3. plaszcz golny (ASTENOSFERA) 4. jadro zewnetrzne 5. jadro wewnetrzne

Mineraly to

najdrobniejsze skladniki skorupy ziemnskiej (moga to byc pierwiastki lub zwiazki chemiczne np srebro lub zloto)

skaly to

naturalne nagromadzenie mineralow

skaly magmowe dzielimy na

a) wylewne - lawa ktora w kontakcie z zimnym powietrzem zastyga np bazalt. b) glebionowe - powolna krystalizacja magmy pod ziemia np granit

Skaly osadowe dzielimy na

a) okruchowe 1 nagromadzenie okruchow skalnych np piastek, zlepieniec. b) pochodzenia chemicznego np sol kamienna lub siarka. c) pochodzenia organicznego np wapn

skaly metamorficzne

cos zmienia sie w cos pod wplywem wysokiej temperatury lub duzego cisnienia np wapien —-> marmur, granit ——> gnejs

jakie jest gospodarcze zastosowanie skał

1. ropa naftowa —-> benzyna wegiel kamienny ——> barwniki, lekarstwa. wapn —-> cement

co to prądy konwekcyjne

energia cieplna sprawia ze magma porusza sie w plaszczu ziemi

co sprawiaja prady konwekcyjne

spfawiaj ze plyty litosfery stale sie ruszaja, powstaja ryfty, grzebiety srodoceaniczne i rowy ocranifzne

co to subdukcja

podsuwanie sie jednej plyty pod druga (powztaja rowy oceaniczne, pojawiaja zie ruchy gorotworczd, wybuchy wulkanow i trzesiena ziemi)

ruchy gorotworcze (typy gor) 3

1. FAŁDOWE (subdukcja) np alpy, karpaty, himalaje 2. ZRĘBOWE np sudety, góry skandynawskie, 3. WULKANICZNE - Strambi

ruchy epejrogeniczne - ladotworcze

to pionowy ruch skorupy ziemskiej

co robia ruchy epejrogeniczne

zwiekszaja lub zmiejszaja powierzchnie ziemi

platonizm co to

ogol procesow zwiazanych z przemieszcaniem sie magmy pod powierzchnia ziemi otwz jej zastygania w lostatci intruzji magmatycznych

co to intruzje magmatyczne

goraca magna ktoea powoli sie ochlada pod powierzchnia ziemi i tworzy rozne formy

wulkanizm co to

ogol procesow zwiazanych sie z wydobuwaniem sie magny na powierzchnie ziemi

z wulkanow wydobywaja sie:

- gazy, - materialy pieoklastyczne (lawa w powietrzu), - bomby wulkaniczne (bryla lawy ktora zastygla w powietrzu), lapile (okruchy skalne, - popiol wulkaniczny

typy wulkanow

a) ekspozywny - gwaltowny wychuch, wydostaja sie gazy i mineraly piroklastyczne, ma niewielki stozek, B) efuzywny, - spokojny przegieg erupcji, wydostaje sie malo lepka magma c) stratowulkan- gwaltowy wybuch + spokojne wylewy magmy. stozek duzy wysoki

trzesienia ziemi to

drgania skorupy ziemskiej wywolane przesuwaniem sie ogromnych mas skalnuch

przyczyny trzesien ziemi:

ruchy techtoniczne, wybuchy wulkanow

w jakiej stali sie mierzy trzesienia ziemi

w skali RICHTERA