Moja lekcja

Wojwodina XX-lecia międzywojennego

Galicja Wschodnia, mieszanina Polaków, Ukraińców, Rusinów, Żydów, Niemców, Hucułów, rodziny mieszane itp

Na czym polegała sowietyzacja Kresów Wschodnich po 1939?

administracja radziecka, brak religii w szkołach i kalendarzu, podatki na kościół, brak dzwonów, deportacje ze wsi i miast, szkoły ukraińskie i rosyjskie, w urzędach ukr. i ros.

Szef NKWD, odpowiedzialny m.in. za Katyń

Ławrentij Beria

Komisarz Rzeszy dla Ukrainy, nadprezydent Prus Wschodnich

Erich Koch

Generalny Gubernatora

Hans Frank

proces szesnastu

Proces z czerwca 1945 wymierzony przeciwko przywódcom Polski Podziemnej w tym Leopolda Okulickiego, bezprawne, skazani na wiele lat więzienia bo ZSRR nie chciał rządu niezależnego od nich

Widmo krąży po Europie...

widmo komunizmu, Manifest Komunistyczny

wieloletni minister spraw zagranicznych Austrii, konserwatysta

Klaus von Metternich

Układ z Rapollo

Przywrócenie stosunków między Niemcami a Rosją (1922), niemiecka broń i kredyty dla Rosji w zamian za rosyjskie poligony dla Reihswehry

Układ Sikorski-Majski

Przywrócenie stosunków polsko-radzieckich (do 1943), powołanie armii polskiej w ZSRR, amnestia więźniów

Prezydenci II RP

Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki, Władysław Raczkiewicz

premier na uchodźctwie, zastępca Sikorskiego

Stanisław Mikołajczyk

umowa graniczna z ZSRR z 1951 roku

Bełz i Krystynopol za Ustrzyki Dolne

PKWN

Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, marionetkowy samozwańczy organ władzy wykonawczej sterowany przez Moskwę, manifest ogłosił w Chełmie, działał w Lublinie

Z kim PKWN zawarł umowę w 1944 roku o wymianie ludności?

z USRR, BSRR i LSRR

Gdzie się chcieli osiedlać przesiedleńcy ze Wschodu?

Bliżej przedwojennej granicy zachodniej, np. Bytom czy Gliwice, bowiem w razie wybuchu trzeciej wojny mieliby bliżej, im dalej na zachód tym straszniej

Nie uczą się, nie pracują i nie szkolą

NEET

brąz

stop miedzi i cyny

Zjednoczył Górny i Dolny Egipt

Narmer/Menes, około 3000 p.n.e., założyciel I dynastii, miał zginąć za sprawą ataku hipopotama, był z Górnego Egiptu

Ozyrys

Bóg śmierci w Egipcie, wielki sędzia zmarłych, mąż Izydy, jego inkarnacją byli faraonowie

Izyda

W Egipcie bogini płodności, ogniska domowego, patronka małżeństwa

Set

Demoniczne bóstwo egipskie, pan pustyń, burz, wojny, zabójca Ozyrysa (potem on wskrzeszon) i przeciwnik Horusa, miał dziwną zwierzęcą głowę

Horus

Egipskie bóstwo nieba, miał głowę sokoła, wgrał z Setem rywalizację o tron

Anubis

Bóstwo egipskie z głową szakala, przez popularnością Ozyrysa w starym państwie był głównym bóstwem świata zmarłych i mumifikacją

Ra

Egipski bóg słońca, miał głowę sokoła i dysk słoneczny nad głową

miasta asyryjskie

Aszur, Niniwa

Na czym pisali Egipcjanie?

Na papirusie

Na czym pisali mieszkańcy Mezopotamii?

Na miękkiej glinie

W jakim kraju obowiązywał kodeks Hammurabiego?

W Babilonii 1700 lat przed Chrystusem

Najpotężniejszy władca babiloński

Nabuchodonozor II, podbijał w VI w. p.n.e., zapoczątkował niewolę babilońską Judejczyków, którą kilkadziesiąt lat później zakończył perski król Cyrus II podbijając Babilonię

Kto wybudował świątynie jerozolimską?

Król Salomon

Gdzie trzymano Dekalog?

W Arce Przymierza w świątyni jerozolimskiej

Fenickie miasta

Tyr i Sydon (dzisiejszy Liban)

Dlaczego właśnie Fenicjanie wynaleźli nieskomplikowane pismo?

Byli kupcami, wiele podróżowali, potrzebowali pisać wiele umów, listów, poświadczeń a nie tylko tekstów religijnych

Kto podbił Egipt jako pierwszy?

Kambyzes, władca perski, syn Cyrusa II, około 500 r. p.n.e.

Co zaginęło perskiemu władcy w Egipcie?

50 tysięczna armia Kambyzesa idąca na jedną z oaz w zachodnim Egipcie

zwycięzca spod Maratonu

Miltiades (490 p.n.e.), wygrał z armią Dariusza

II wojna perska

480 p.n.e., król perski Kserkses, bitwa pod Termopilami ze Spartą i pod Salaminą z Atenami

Kiedy odbyły się pierwsze igrzyska olimpijskie?

776 r. p.n.e.

pytia

Kapłanka w świątyni Apollina w Delfach, która przepowiadała przyszłość (wdychała opary wulkaniczne i bełkotała a z tego starano się znaleźć sens)

ateński rzeźbiarz

Fidiasz

Najstarsi w Mezopotamii

Sumerowie, ok. 2500 p.n.e. byli potęgą z miastem Ur

osada z czasów cywilizacji Doliny Indusu, obecnie w Pakistanie, z czasów Cheopsa

Mohedżo Daro

najwyższa kasta w hinduizmie

bramin (kapłan)

człowiek z Indii spoza jakiejkolwiek kasty, bez praw

parias, pariasi często porzucali hinduizm i przechodzili na inne religie, w tym islam, by wyrwać się z kręgu napiętnowania

Prawdziwe imię Buddy

Gautama

buddyzm

wyzbycie się wewnętrznych pragnień, kontrola pragnień, są warunkami szczęścia, osiągnięcia wewnętrznego spokoju, pozbycia się pogoni za zaspokajaniem pragnień, nirwana

Pierwszy cesarz Chin

Qin Shi Huang (kazał spalić wszystkie pisma historyczne bo chciał zacząć wszystko od nowa, rozpoczął budowę muru)

Konfucjusz

Życie w zgodzie z innymi, szacunek co starych obyczajów, człowiek jest z natury dobry i powinien robić wszystko by takim pozostać

Kto wygrał wojnę peloponeską o dominację w Helladzie?

Sparta

ulubiony ogier Aleksandra

Bucefał, bał się własnego cienia

Jaki węzeł przeciął Aleksander?

Węzeł gordyjski

Pierwszy cesarz rzymski.

Oktawian August

Kto zalegalizował chrześcijaństwo w Rzymie?

Konstantyn w 313 roku (później przeniósł się do Bizancjum, które zaczęto nazywać Konstantynopolem, by być bliżej wydarzeń wojennych z Persami)

Król Wizygotów, który zdobył Rzym

Alaryk (410)

władca Hunów

Attyla, Bicz Boży

Ostatni cesarz rzymski

Romulus Augustulus

Czarny kamień islamski

Hadżar

Najświętsze miejsce islamu

Al-Kaba w Mekce

Ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny

Hidżra (622)

Dlaczego nie mamy starożytnych ksiąg z biblioteki aleksandryjskie?

Kalif Omar po zdobyciu na Bizancjum Aleksandrii stwierdził, że jeśli księgi zawierają to co Koran to są zbyteczne a jak nie to są szkodliwe

Gdzie Frankowie pobili Arabów

Bitwa pod Poitiers (płatje), 732, Karol Młot

Jak papiestwo wróciło do Rzymu w VIII wieku?

Karol Wielki przepędził Longobardów z Italii i i przekazał papieżowi władzę w Rzymie

pierwszy cesarz HRE

Karol Wielki (800)

wieża w średniowiecznych zamkach

donżon, służyła jako miejsce zamieszkania i do obrony

kariera rycerska

paź -> giermek -> rycerz

Skąd był Kolumb?

Z Genui

Kto podbił Meksyk?

Cortes w XVI wieku

Władca w Meksyku gdy ten był podbijany

Montezuma, władca Azteków

Dlaczego w XVI wieku kazano płacić za odpust

Pieniądze te miały posłużyć do budowy wspaniałych świątyń, które chcieli wybudować ówcześni pyszni papieże, między innymi z florenckiego rodu Medyceuszów

Gdzie Luter opublikował tezy

95 tez na drzwiach kościoła w mieście Wittenberga

banicja

wygnanie z ojczyzny, wyjęcie spod prawa, banitę można było zabić i nie zostać ukaranym

Kto ustanowił kościół anglikański?

Henryk VIII Tudor

założyciel zakonu jezuitów

Ignacy Loyola w XVI wieku

rzeź hugenotów

wymordowanie francuskich protestantów przez katolików w Paryżu w Noc św. Bartłomieja 24 sierpnia 1572 roku

co zapoczątkowało wojnę trzydziestoletnią

defenestracja praska z 1618 roku

brakuje epitetów, by opisać grę Polaków

doskonale, świetnie

w jaki sposób Śląsk stał się częścią Niemiec?

Fryderyk II Wielki Hohenzollern wygrał z Marią Teresą Habsburg wojny o Śląsk w połowie XVIII wieku

Którego króla francuskiego ścięto?

Ludwika XVI za wezwanie obcych sił do interwencji przeciw swojemu ludowi

być ściętym

wstąpić na szafot

lewicowy ruch za czasów rewolucyjnej Francji

jakobini

Główny lewak rewolucyjnej Francji, nieprzekupiony, prawiący o cnotach

Maximilien de Robespierre

ruch religijny rewolucyjnej Francji

kult Istoty Najwyższej

Jak Francuzi przejęli władzę nad Korsyką

Genueńczycy zrzekli się w XVIII wieku wyspy na rzecz umorzenia długów

admirał brytyjski w czasach wojen napoleońskich

Nelson

Kiedy skończyło się HRE

1806 rok kiedy cesarz Austriacki musiał zrezygnować z tytułu cesarza niemieckiego po przegranej pod Austerlitz

Kto rządził po Napoleonie i przed 100 dniami Napoleona

Ludwik XVIII Burbon

demony w przedislamskich wierzeniach Arabów

ghule (demony głównie żeńskie) i dżiny (męskie)

wspólnota muzułmańska

umma

dlaczego wojny religijne były lukratywne dla Muzułmanów?

Duchowo zapewniały raj, fizycznie zapewniały zyski z łupów

następca Mahometa

Abu Bakr czyli kalif

ród arabski rządzącym kalifatem jako pierwsi

Umajjadzi

czterej kalifowie prawowierni

Abu Bark, Umar, Usman, Ali

druga dynastia arabska

Abbasydzi, podboje zelżały i zaczęła się islamizacja podbitych już terenów

ostatnia twierdza Arabów w Hiszpanii

Alhambra (Grenada)

Dwa źródła islamu

Koran (słowa Allaha) i sunna (tradycja i postępowania Mahometa)

Czym się zasadniczo różni Koran od Pisma Świętego

Pismo Święte powstawało całe wieku a Koran w kilkadziesiąt lat po śmierci Mahometa i stanowił już zamkniętą całość, której nie można było zmieniać (tylko interpretować po swojemu)

najstarsza wersja Koranu

Koran Usmana w Taszkencie

rozdziały Koranu

sury

Co znaczy islam?

Poddanie się (woli Boga)

Pięć dogmatów islamu:

Wiara w jednego Boga, wiara w anioły, wiara w księgi święte - Torę, Ewangelię i Koran, wiata w wysłanników Boga od Adama po Mahometa wiara w Dzień Sądu Ostatecznego (w tym wiara w raj i piekło)

najcięższy grzech w islamie

szirk, oddawanie czci komuś lub czemuś innemu niż Allahowi, chrześcijanie czcząc Jezusa popełniają szirk

imiona muzułmańskie

abd - niewolnik oraz jedno z 99 pięknych imion Boga np. Abd ar-Rahman (Sługa Miłosiernego)

Anioły w islamie

Posłańcy i słudzy Allaha, stworzeni ze światła i są bezcieleśni ale rozumni

Kto wzywa do modlitwy z minaretu

muezzin

Co muzułmanie zarzucają chrześcijanom?

Zniekształcenie lub sfałszowanie objawienia Boskiego, Koran jest ostatecznym objawieniem, poprawiającym wszelkie wcześniejsze błędy

Czym się różni Bóg w chrześcijaństwie od Boga w islamie?

Bóg chrześcijański stworzył człowieka na swoje podobieństwo i ma wiele ludzkich przywar np. zmęczenie czy mściwość. Allah jest teoretyczny, nie ma wizerunku ani ludzkich cech

Pięć obowiązków muzułmanina:

wyznanie wiary w jednego Boga, modlitwa, post, jałmużna, pielgrzymka

wyznanie wiary w islamie

szahada

Ile żon może mieć muzułmanin wg prawa koranicznego?

Do czterech żon (i ile chce konkubin)

wezwanie do modlitwy w islamie

adhan/ azan

Dlaczego muzułmanie modlą się 5 razy dziennie

Bo Mahomet utargował się z Bogiem, który chciał, by ci modlili się 50 razy dziennie

nisza modlitewna w meczecie wskazująca kierunek modlitwy

mihrab

trzeci odłam islamu

charydżyci

Czym charakteryzuje się trzeci odłam islamu

egalitaryzm (równi wobec siebie), dosłowne interpretowanie Koranu, surowość, grzech ciężki to niewierny, każdy prawowity muzułmanin może być kalifem, prawowierny tylko Abu Bark i Umar

wszystko co jest dopuszczalne przez szariat

halal (obowiązki, czyny zalecane, czyny neutralne i niezalecane)

ubój halal

zwierzę w stronę Mekki, zabijane przez muzułmanina, tętnica szyjna by zwierzę się szybko wykrwawiło (krew nieczysta) i było przytomne

co zakazane przez szariat

haram

Mit o nici Ariadny

Ateny po przegranej wojnie wysyłały ofiary Krecie, Tezeusz popłynął i chciał zabić Minosowi Minotaura, Ariadna dała mu nić by się nie zgubił, zabił bestię i popłynął z Ariadną i resztą do Aten, tam został królem

Dlaczego morze Egejskie jest Egejskie?

Egeusz, król Aten, po zobaczeniu czarnych żagli na statku Tezeusza rzucił się do morza (Tezeusz zapomniał je zmienić na czerwone)

sunnizm

Uznaje 4 kalifów prawowiernych i wszystkich kalifów do 1258 (zdobycie abbasydzkiego Bagdadu przez Mongołów), kalifowie byli omylni

szyizm

Nie uznaje kalifów, uznaje 12 immamów od Alego - potomkowie Alego i Fatimy, imamowie byli nieomylni

"meczet pod gołym niebem", lub przestrzeń modlitewna dla muzułmanów np. na lotnisku

musalla

kazalnica w meczecie, na prawo od mihrabu

minbar

fajka wodna, popularna w krajach arabskich

szisza

Salafickie dogmaty:

zabijanie czarnych psów, wycinanie łechtaczek, rąbanie instrumentów muzycznych, obcinanie rąk złodziejom, kamieniowanie cudzołożników, robienie co robili pierwsi muzułmanie

przywódca Egiptu w czasie kryzysu sueskiego (1956)

Gamal Naser

Hefajstos

grecki bóg ognia, kowali i złotników, syn Zeusa i Hery

Nike

bogini zwycięstwa w mitologii greckiej, kobieta ze skrzydłami

Jak narodziła się Atena?

Hefajstos rąbnął Zeusa młotem w głowę bo ta go bolała i o to poprosił

Kto utkał tkaninę piękniej od Ateny?

Arachne, popełniła samobójstwo po gniewie Ateny a ta z żalu przywróciła Arachne do życia pod postacią pająka tkającego nici

prezydent Egiptu w latach 2012-2013

Muhammad Mursi, obalony przez wojsko i opozycję, ogłosił siebie nietykalnym do momentu uchwalenia konstytucji, zmarł w sądzie na swojej rozprawie, z Bractwa Muzułmańskiego

nakrycie które zakrywa muzułmankom włosy, szyję ramiona

hidżab

nakrycie, które zasłania praktycznie całą muzułmankę

burka

chusta zasłaniająca całą głowę prócz oczu

nikab

arabskie Deus Vult, tak było pisane

maktub

Egipt po arabsku

Misr

Co się dzieje z około 90% dziewczynek w Egipcie?

wycinane są im łechtaczki, obrzezanie

Którego króla obalił Naser i Nadżib w 1952 roku?

Faruka I

Kogo Turcja oskarża o pucz z 2016 roku?

Fetullah Gülen, w 2017 roku pozbawiony tureckiego obywatelstwa, siedzi w USA, duchowny islamski

Jaki traktat nie spodobał się Ataturkowi?

W Sevres

Na jaki traktat przystał Ataturk?

W Lozannie

teologiczna szkoła muzułmańska, w której nauczano m.in. Koranu, prawa czy języka

medresa

Kim chciał być Erdoğan przed karierą polityczną?

Piłkarzem, Fenerbahçe chciało go ściągnąć ale ojciec go powstrzymał

Jaki stosunek Erdoğan ma do Ataturka?

Chłodny, nie chce on świeckiej republiki, chce wrócić do państwa, którego fundamentem jest islam

Dlaczego Erdoğan jeszcze nie wprowadził państwa opartego na islamie?

W Turcji wciąż jest wielu zwolenników Ataturka

partia i ruch separatystyczny Kurdów tureckich

Partia Pracujących Kurdystanu

dawna nazwa Izmiru

Smyrna

elitarne oddziały piechoty osmańskiej podległe sułtanowi

janczarzy

Sechmet

bogini wojny w mitologii egipskiej, siedząca na tronie kobieta z głową lwicy

staroegipska gra planszowa

senet

"To nie pokój, to zawieszenie broni na 20 lat"

Ferdinand Foch, marszałek Francji, UK i potem Polski

ostatni marszałek Polski

Marian Spychalski

Która grupa jest najszczęśliwsza w Izraelu?

Ultraortodoksyjni żydzi (nie pracują a całe dnie studiują pisma i odprawiają ceremonie religijne, są zadowoleni w swoim otoczeniu a nie fabrykach, może kiedyś większość ludzi tak będzie robić jeżeli roboty i AI wypchnie nas z rynku pracy)

Dlaczego profesor i niepiśmienny pijak mają taki sam głos w wyborach i referendach?

Bo niezależnie od tego, kto jaką ma inteligencję, każdy ma taką samą wolną wolę i własne odczucia i odczucia każdego człowieka liczą się tak samo jak innych, człowiek jest wolny

Jak zmieniło się postrzeganie władzy na przestrzeni ostatnich setek lat?

Wcześniej władza pochodziła od bogów/Boga, z boskiego nadania, obecnie panuje głównie liberalny pogląd że pochodzi z głosu serca ludzkiego, z woli ludzi

masakra na Wietnamczykach, której dopuścili się Amerykanie

Masakra w Mỹ Lai, nawet do 500 ofiar cywilnych

Dlaczego ludzkość coraz bardziej się homogenizuje pod uznaniem nauki jako antidotum na ludzkie potrzeby (a coraz w mniejszym stopniu religia)

Bo ludzie przyjmują to, co działa

Ktoś spoza narodu żydowskiego

goj

pobożność, gorliwość religijna

dewocja, bigoteria

łaźnia turecka

hammam

inaczej świeckość

sekularyzm

czym różni się świeckość od religijności

dla świeckich najważniejsza jest prawda (obserwacje i dowody) a nie wiara (święte księgi itp) i współczucie (nie zabijają bo wiedzą, że wyrządza to cierpienie a nie dlatego, bo jakiś bóg tak kazał)

dlaczego świeccy pozwalają na małżeństwa par jednopłciowych a nie człowieka ze zwierzęciem?

Pary jednopłciowe mogą zaspokoić swoje potrzeby intelektualne, duchowe, emocjonalne a zwierzę tego nie zapewni (taki związek może doprowadzić do frustracji z czasem)

Kto nie ustąpił miejsca białemu w autobusie w USA?

Rosa Parks w 1955 roku

Co to za gówno?

Medjed (Medżet), strzelał promieniami z oczu i był niewidzialny

alfabet koreański

hangul

Jakie rośliny uprawiane są pod takimi osłonami?

Żeń szeń w Korei, chroni przed słońcem, sam żeń-szeń rośnie z 5-6 lat

koreańskie szamanki

mudang

rytuał odprawiany przez koreańskie szamanki

gut

roślina na roślinie, niepasożytnicza

epifit, korzysta z drugiego drzewa jako podpory, sama się odżywia

Co jadłeś z 51. zmianą po Prizrenie?

Stroganow, wąskie paski mięsa (wołowina, kurczak), smażone z cebulą, pieczarkami, ogórkiem kiszonym, wymieszane z sosem

okres w historii Korei od I w p.n.e. do VII w. n.e.

Trzy Królestwa

Które królestwo koreańskie zjednoczyło półwysep w VII wieku?

Silla

Królestwo koreańskie istniejące od X wieku n.e.

Goryeo (od tej nazwy pochodzi nazwa Korea)

Jak Koreańczycy nazywają swój kraj?

Hanguk (na południu) i Joseon (na północy)

dynastie berberskie w Egipcie

22. i 23. dynastia (plemię Meszwesz)

Święty z Salonik

św. Dymitr z Tesaloniki (306)

rzymski edykt antychrześcijański

edykt Dioklecjana (zabito wówczas m.in. św. Dymitra)

władca koreański, który stworzył alfabet

Sejong Wielki (pierwsza połowa XV wieku)

wojna japońsko-koreańska

wojna imjin 1592-98, Japonia zaatakowała Koreę, na odsiecz ruszyło Cesarstwo Ming, Chińczycy i Koreańczycy wspólnie pokonali Japończyków

Dynastia w Królestwie Joson

Yi

portugalski książę, patron wielu wypraw odkrywczych, promotor nawigacji i ekspl

Henryk Żeglarz

Kto odkrył drogę morską do Indii?

Vasco da Gama

statek Kolumba

Santa Maria

koreańska szlachta

Yangbani, byli zwolnieni z podatków, elita intelektualna, czytali dzieła konfucjańskie, administracja i kultura, czasy Joseon

okres gruntownej modernizacji Japonii

Meiji (przełom XIX i XX wieku)

koreański biegacz, który wygrał maraton na olimpiadzie w Berlinie pod flagą Japonii

Sohn Kee-chung

kobiety zmuszane do prostytucji w armii Cesarstwa Japonii

Kobiety pocieszycielki (Comfort Women)

Jak portugalski dyktator zdobył władzę?

Salazar po objęciu przez wojskowych władzy w 1926 roku i obaleniu republiki otrzymuje tekę ministra finansów, po udanych reformach dostaję tekę premiera

dług Nowego Państwa (Portugalia)

Nic, Estado Novo się nie zadłużało

Dlaczego Franco nie chciał podbić Portugalii by zjednoczyć Półwysep Iberyjski pod swoim panowaniem?

Bo Salazar pomagał republikanom w trakcie wojny domowej, bojąc się, że komuniści będą chcieli podbić Portugalię

najstarszy wciąż obowiązujący sojusz

sojusz portugalsko-angielski z 1373 r.

plemię, prawdopodobnie celtyckie, zamieszkałe w starożytności na terenie dzisiejszej Portugalii

Luzytanie

arabska nazwa Bajramu

Eid al-Fitr

rewolucja w Portugalii

rewolucja goździków (1974) antysalazarowa

nienawiść wobec kobiet

mizoginia

żydowska czapeczka

jarmułka

rękopis, który powstał na materiale, na którym wcześniej był jakiś tekst

palimpsest

Od czego pochodzi słowo Fenicjanie

Od greckiego słowa oznaczającego purpurowy, Fenicjanie wykorzystywali ślimaki do barwienia tkanin, jeden gram barwnika to ogromna liczba ślimaków (50kg), więc purpur jest królewski

Tyran Syrakuz

Agatokles, grecki władca Sycylii, prowadził wojny z Kartaginą, wylądował raz w jej pobliżu

Z czego Kartagińczycy mieli składać ofiary swoim bogom?

Z dzieci