Nauka o języku

 0    25 Fiche    kacpermargul
скачать mp3 басу ойын өзіңді тексер
 
сұрақ język polski жауап język polski
Wymień działy gramatyki.
оқуды бастаңыз
fonetyka, fleksja, słowotwórstwo, składnia, komunikacja językowa, kultura języka, retoryka
Co to jest znak?
оқуды бастаңыз
Obraz, przedmiot, gest, dźwięk lub inny element wywołujący określone skojarzenie; każdy znak ma formę i treść, np. biała litera P na niebieskim tle (forma) oznacza miejsce do parkowania samochodów (treść).
Dokonaj podziału znaków i podaj przykłady.
оқуды бастаңыз
Znaki naturalne są zrozumiałe przez wszystkich, wynikają ze związku przyczynowo-skutkowego, który nie jest ustalony przez człowieka.
Konwencjonalne, czyli umowne wynikają z umowy między członkami jakiejś społeczności, są nadawane celowo, mają nadawcę i odbiorcę.
Przykład znaku naturalnego: unoszący się nad lasem dym może być znakiem pożaru. Przykład znaku konwencjonalnego: znaki dymne w dawnych kulturach plemiennych.
Co to jest język?
оқуды бастаңыз
System znaków konwencjonalnych (słownictwo) oraz reguł ich łączenia w większe całości (gramatyka) oraz zasad wymowy i zapisu.
"Język to gramatyka plus słownik." Noam Chomsky (językoznawca)
Do skutecznego porozumiewania się potrzebna jest kompetencja językowa, czyli znajomość słownictwa i gramtyki.
Wymień podsystemy języka i scharakteryzuj je.
оқуды бастаңыз
fonologiczny (najmniejsze cząstki języka - fenomy, czyli głoski nie znaczące nic pojedynczo), morfologiczny (najmniejsze znaczące jednostki języka - morfemy, np. -po w wyrazie pobiegłem)
leksykalny (zbiór wyrazów danego języka), składniowy (zawiera schematy budowy wypowiedzeń)
Kto to jest nadawca?
оқуды бастаңыз
Osoba, która mówi lub pisze do kogoś.
Kto to jest odbiorca?
оқуды бастаңыз
Osoba, która słucha lub czyta i rozumie komunikat.
Co to jest komunikat?
оқуды бастаңыз
To, co zostało powiedziane lub napisane przez nadawcę.
Co to jest kod?
оқуды бастаңыз
Wspólny dla nadawcy i odbiorcy system znaków.
Co to jest kontakt (kanał)?
оқуды бастаңыз
Droga przekazywania komunikatu (pośredni/bezpośredni).
Co to jest kontekst?
оқуды бастаңыз
Pozajęzykowa rzecywistość (znana nadawcy i odbiorcy), do której odsyła komunikat.
Wymień funkcje językowe.
оқуды бастаңыз
komunikacyjna (informatywna), ekspresywna, impresywna, poetycka, metajęzykowa, fatyczna, stanowiąca (sprawcza)
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji komunikacyjnej (informatywnej).
оқуды бастаңыз
cel: przekazanie informacji; przykładowe środki: zdania oznajmujące, sformułowania jednoznaczne, rzeczowe; przykładowe formy wypowiedzi: tekst naukowy, ogłoszenie, powiadomienie, sprawozdanie;
Przykładowa wypowiedź: Pociąg z Gdańska do Warszawy jest opóźniony 15 minut.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji ekspresywnej.
оқуды бастаңыз
cel: wyrażanie uczuć i opinii, nacechowanie emocjonalne; przykładowe środki: słownictwo nacechowane emocjonalnie, oceniające, wykrzyknienia, pytania retoryczne, zdrobnienia, zgrubienia;
Przykładowa wypowiedź: Uwielbiam komiksy!
przykładowe formy wypowiedzi: pamiętnik, dziennik, list, recenzja, literatura piękna;
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji impresywnej.
оқуды бастаңыз
cel: skłonienie odbiorcy do określonych reakcji, np. zachęcenie do czegoś, poinstruowanie o czymś, nakazanie czegoś; przykładowe środki: apostrofy, czasowniki w formie trybu rozkazującego, bezokoliczniki, zdania pytające, wykrzyknikowe;
Przykładowa wypowiedź: Zamknij drzwi! przykładowe formy wypowiedzi: polecenie, regulamin, instrukcja, podanie;
Szczególna odmiana tej funkcji to funkcja perswazyjna, np. To najlepszy telefon. Musisz go mieć! Występuje w tekstach propagandowych i reklamach.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji poetyckiej.
оқуды бастаңыз
cel: wywołanie przeżyć estetycznych, zwrócenie uwagi na właściwości samego tekstu; przykładowe środki: środki stylistyczne, np. epitety, porównania, metafory, onomatopeje, powtórzenia, apostrofy;
Przykładowa wypowiedź: Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, / Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, / Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, / Omijam koralowe ostrowy burzanu. (A. Mickiewicz "Stepy Akermańskie")
przykładowe formy wypowiedzi: literatura piękna, teksty retoryczne, codzienne sytuacje komunikacyjne
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji metajęzykowej.
оқуды бастаңыз
cel: przekazanie informacji o języku, jego składnikach, zasadach nim rządzących; przykładowe środki: słownictwo z zakresu nauki o języku; przykładowe formy wypowiedzi: wypowiedzi i teksty pisane na temat języka;
Przykładowa wypowiedź: Wyraz "język" jest pochodzenia prasłowiańskiego.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji fatycznej.
оқуды бастаңыз
cel: nawiązywanie lub podtrzymywanie kontaktu; przykładowe środki: zwroty grzecznościowe, formuły powitalne lub pożegnalne, pytania; przykładowe formy wypowiedzi: codzienne sytuacje komunikacyjne;
Przykładowa wypowiedź: Halo! Oczywiście! Słuchasz mnie?
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji stanowiącej (sprawczej).
оқуды бастаңыз
cel: zmiana w rzeczywistości pozajęzykowej, w życiu społecznym; przykładowe środki: czasowniki o znaczeniu sprawczym w czasie teraźniejszym, specjalne formuły prawne; przykładowe formy wypowiedzi: zarządzenia, akty prawne, śluby, przyrzeczenia;
Przykładowa wypowiedź: Zarządzam, że od jutra lekcje rozpoczynają się od 8:15.
Z tą funkcją wiąże się funkcja magiczna, np. Stoliczku, nakryj się! Przykładowe środki to czasowniki w trybie rozkazującym, partykuła niech. Przykładowe formy wypowiedzi to zaklęcia, klątwy; współcześnie: życzenia.
Z czym wiąże się funkcja komunikacyjna?
оқуды бастаңыз
kontekst, informacja
Z czym wiąże się funkcja ekspresywna?
оқуды бастаңыз
nadawca, emocje
Z czym wiąże się funkcja impresywna?
оқуды бастаңыз
odbiorca, nakaz
Z czym wiąże się funkcja poetycka?
оқуды бастаңыз
komunikat, piękno
Z czym wiąże się funkcja metajęzykowa?
оқуды бастаңыз
kod, język
Z czym wiąże się funkcja fatyczna?
оқуды бастаңыз
kontakt, kontakt

Пікір қалдыру үшін жүйеге кіру керек.