Polska part1

Matematyczno - geograficzne

-Suchowola - środek europy -Północny kraniec: Brzeg morski w Jastrzębiej górze 54*50'08'N -Południowy kraniec: szczyt opołonek (Bieszczady) 49*00'N na Zachodzie: Zakole odry przy Cedyni 14*07'E Wschód: Zakole bugu Strzyżów 24*08' E

Rozciągłość polski (równoleżnikowa)

10*01'

Różnica czasu słonecznego między wschodem a zachodem:

ponad 40min.

Szerokość polski (południkowa)

5*50'08"

Różnica czasu między północą a południem

1h 4min - 1h 8min

Fizyczno geograficzne

-Niziny środkowoeuropejskie -Niziny wschodnio-bałtycko-białoruskie -wyżyny Polskie -Wyżyny ukraińskie -Masyw czeski - Karpaty i Podkarpacie -Granica tektoniczna między Europą wschodnią, a zachodnią

Zlewiskiem jakich mórz jest Polska

Bałtyk 99,8% 0,2% Czarne i Północne

Położenie polityczne

Niemcy 467, Ukraina 535, Czechy 796, Słowacja 541, Rosja 210, Białoruś 418, Litwa 104

Długość granic Polski

3511km

Obszar polski

312679 km2

Strefa ekonomiczna Bałtyku

22634km2

Położenie Komunikacyjne

- przez Polskę przebiega główny szlak wymiany między zachodnią a wschodnią Europą. -Główny szlak wymiany między południową a północną Europą

Powiaty

37

Gminy

2478

Skutki przemiany ustrojowej

-zwiększenie bezrobocia -prywatyzacja firm -wprowadzenie rządów demokratycznych -rezygnacja z monopolu partyjnego -dostęp do tworzenia nowych elit państwowych -dostęp do sprawowania urzędów publicznych

Prekambr

Skały metamorficzne i magmowe. Występują w Sudetach głównie w postaci gnejsów i łupków krystalicznych.

Paleozoik

fałdowania Kaledońskie (Łysogóry, Kaczawskie, Bystrzyckie, Orlickie, Masyw Śnieżnika) i Hercyńskie (Wałbrzyskie, kamienne, Krucze, Kaczawskie, Garb Tenczyński). -Transgresje morskie.

mezozoik

-Skamieliny -Transgresje morskie

Kenozoik

-fałdowanie Alpejskie (Tatry, pieniny, beskidy) -Wielkie zlodowacenia

Odmłodzenie Sudetów i g. Świętokrzyskich

Popękanie masywów górskich przez co pojawiły się zręby i rowy tektoniczne, oraz wyrównani grzbietów górskich.

Węgiel Kamienny

Na wyżynie śląskiej. Tworzyl się pod wodą w zagłębieniach jeziornych, bądź delt rzek czy mórz.

węgiel brunatny

Bełchatów, Konin, Bogatynia. W płytkich jeziorach i bagnach

sól Kamienna

wschodnie pojezierze wielkopolskie, północne Podkarpacie,

Ropa Naftowa/gaz ziemny

Dno Bałtyku

Miedź

od Legnicy do Głogowa.

Pęknięcie w Sudetach

Sudecki uskok brzeżny

krawędż uskoku brzeżnego

Krawędź sudecka

Plejstocen

epoka lodowcowa

jaki był lądolód

skandynawski

najstarsze zlodowacenie

sanu

zlodowacenie sanu

Doliny Karpackie, sudety. Kotliny sudeckie,

nuntak

skały wystające ponad lód

średnie zlodow.

Odry

zlod. Odry

brama Morawska, dolina Wisły aż po ujście Sanu. Sudety prawie jak w Sanie

Najmłodsze zlod.

Wisły

Wisły

Zielona góra i leszno - Niedzica Augustów

Morena czołowa

wał równoległy do czoła lądolodu(wierzyca)

eratyki

pojedynczo występujące głazy polodowcowe (trygław)

Sandr

równina z piasków utworzona przed moreną czołową(Pomorze i Mazury)

Pradolina

Zagłębienie powstałe przed Sandrem poprzez nacisk wody spływającej z topniejącego lądolodu.

Rynny polodowcowe

Wycięcia w podłożu powstałe na skutek erozyjnej działalności wody z top. lodowca. Woda była pod nim

Kem

pagórek z piasku i żwiru. Powstał z tych materiałów w szczelinach pomiędzy bryłami lądolodu.

Oz

kręta pagórkowata forma piaskowo żwirowa osadzona w tunelach pod lodowcem

Rzeźba młodoglacjlna

północna i środkowa polska. Wyraźne formy polodowcowe

Staroglacjalna

południowa Polska, mało wyraźne i zmodyfikowane formy

strefa peryglacialna

przed czołem lodowca, niskie temperatury i wieloletnia zmarzlina

Wydmy śródlądowe

piaski skąpo obrośnięte roślinami usypywane między innymi w Kotlinie sandomierskiej

Less

skała osadowa powstała w wyniku zamrozów

Zamrozy

pyły powstałe na skutek erozji moreny czołowej przeniesione na południe przez wiatr

gołoborza

pola pokryte skałami

Jeziora cyrkowe

osłonięte z trzech stron zagłębienia wyglądające jak cyrki

Kępy

wzgórza gliniane

Jeziora przybrzeżne

jeziora powstałe w wyniku nagromadzenia żwiru przy linii brzegowej odcinając tym samym część wód morza

oczka wytopiskowe

małe, przeważnie okrągłe jezioro, powstałe w zagłębieniach po wytopieniu się brył martwego lodu. Często spotykane na obszarach ostatniego zlodowacenia. Przykładem może być Kotlinowy Stawek w Dolinie Gąsienicowej w Tatrach.

Raczki elbląskie

1,8m p.p.m.

Rysy

2499 m n.p.m

masy powietrza

-polarne morskie i kontynentalne -zwrotnikowe - Arktyczne

styczeń

najzimniejszy miesiąc. Najcieplej na zachodzie, najzimniej w górach i suwałkach

Lipiec

najcieplejszy miesiąc. środkowa polska najcieplejsza

suma roczna opadów

500-700mm