Psychometria

Co to jest test psychologiczny?

Testem jest narzędzie lub procedura służące ocenie. Istotą - otrzymanie w określonych warunkach próbki zachowania osób badanych, następnie ocena zgodnie z wystandaryzowanymi regułami

Elementy definicji testu 1

Test jest systematyczną wystandaryzowaną procedurą

Elementy definicji testu 2

Dostarcza próbek zachowania, krtóre są wskaźnikami mierzonej cechy psychologicznej

Elementy definicji testu 3

Zgromadzone próbki zachownia podlegają ilościowej ocenie

Elementy definicji testu 4

Istnieją empiryczne dowody na to, że procedura dostarcza wyników o pożądanych własnościach psychometrycznych(rzetelnych, trafnych)

Po co nam testy

Cechy psychologiczne są nieobserwowalne - dzięki testom możemy zmierzyć. Ludzie róznią się od siebie i chcemy wiedzieć więcej o tych różnicach

Różnice indywidualne

Względnie stałe cechy lub zachowania charakteryzujące człowieka

Przykłady różnic indywidualnych

cechy osobowości, inteligencja, impulsywność, zdolności

Jak mierzyć różnice indywidualne

Np. za pomocą testów psychologicznych

Podejście nomotetyczne do różnic indywidualnych

Podejście metodologiczne w badaniu różnic indywidualnych, zakładające że wszyscy ludzie charakteryzują się daną cechą, choć w różnym nasileniu

Podejście idiograficzne do róznic indywidualnych

Koncentruje się na tym co jednostkowe i niepowtarzalne

Po co właściwie testy?

Dla skutecznej diagnozy zdolności, inteligencji itp; Dla identyfikacji zasobów posiadanych przez człowieka(np mocne słabe strony w doradztwie zawodowym); Dla diagnozy zaburzeń; Dla werygfikacji kompetencji(rekrutacja); w badanich naukowych

Co to jest pomiar?

Pomiar to przypisanie obiektom(w psychologii osobom) symboli/liczb, aby relacjie mięzy tymi symbolami/liczbami odpowiadały relacji między obiektami(osobami)

Skala nominalna

Opiera się na porównywaniu. Możemy powiedzieć czy wartości róznbią się od siebie, ale nie o ile ani nie która jest większa lub mniejsza np. płeć, klasa szkolna

Skala porządkowa

Opiera się na określeniu większości/ mniejszości. Mozna powiedzieć czy dana wielkość jest większa, czy mniejsza, ale ni o ile np wykształcenie, wielkość miejsca zamieszkania(wieś/małe miasto)

Skala interwałowa/przedziałowa 1

Opiera się na możliwości określenia odległości między poszczególnymi wartościami

la interwałowa/przedziałowa 2

Wartości na tej skali można dodawać/odejmować, ale nie mnożyć/dzielić

la interwałowa/przedziałowa 3

Zero na tej skali jest względne/umowne np. temperatura w stopniach Celsjusza czy Farenheita

Skala ilorazowa/stosunkowa 1

Opiera się na możliwości określenia równych relacji między wartościami

Skala ilorazowa/stosunkowa 2

Można dzielić/mnożyć/dodawać/odejmować. Możemy powiedzieć ile razy jedna obserwacja jest większa lub mniejsza od drugiej

Skala ilorazowa/stosunkowa 3

Na tej skali mamy do czynienia z zerem bezwzględnym no wzrost w cm, wiek w latach, odległośc w km

Pojęcie normy w psychologii

Normę może wyznaczać kryterium teoretyczne, kulturowe, statystyczne,

Kryterium teoretyczne

Pewien wzór/model wynika z przyjętej teorii

Kryterium kulturowe

Określają ją przepisy lub wzory obowiązujące w danej kulturze

Kryterium statystyczne

Normą jest to, co średnie lub przeciętne w sensie statystycznym

Norma w psychometrii

Wyznaczana przez kryterium statystyczne - norma diagnostyczna to nasilenie cech, które w populacji występuje najczęściej

Norma w psychometrii 2

Norma statystyczna może być pewnym przedziałem utworzonym z wykorzystaniem średniej arytmetycznej. w grupie odniesienia od której odejmujemy i dodajemy wartośc ochylenia standardowego w tej grupie

Jak przebiega konstrukcja testu? 1

Etap1 - zdefiniowanie celu pomiaru(po co potrzebny jest dany test i co ma mierzyć?; Etap2 - zdefiniowanie mierzonej cechy/właściwości - skonstruowanie precyzyjnej definicji opartej o analize literatury.

Jak przebiega konstrukcja testu? 2

Etap3 - przygotowanie projektu testu(jakie tresci chcemy mierzyć i jakie obszary zachowania można z nimi powiązać? Czym manifestując się cechy, które chcemy mierzyć? Jeśli więcej cech/skal jaką proporcję pozycji testowych będą one stanowić?)

Jak przebiega konstrukcja testu? 3

Etap 4 - określenie formatu pozycji testowych(jakie mamy możliwości? np zdania twierdzace, portrety pytania etc. Wybór powinien być dobrze umotywowany; etap5 - generowanie pozycji testowych(bardzo ważny i trudny etap

Jak przebiega konstrukcja testu? 4

Etap 6 - analiza językowa pozycji testowych(kontrukcja pozycji a style odpowiadania, np potakiwanie, niezdecydowanie, tendencja centralna, aprobata społeczna)

Jak przebiega konstrukcja testu? 5

Etap 7 - analiza pozycji pod względem trafności testowej np sedziowie kompetentni; Etap8 - Opracowanie klucza odpowiedzi; Etap9 - opracowanie arkusza testowego

Jak przebiega konstrukcja testu? 6

Etap 10 - Zaplanowanie badania pilotażowego(sposób doboru prób, jej liczebność; Etap11 - badanie pilotażowe; Etap12 - Obliczanie parametrów pozycji testowych np rzetelność, trudność, moc dyskryminacyjna

Jak przebiega konstrukcja testu? 7

Etap13 - Stworzenie ostatecznej wersji testu; Etap14 - Zaplanowanie badań walidacyjnych(dobór próby, dodatkowe narzędzia)

Jak przebiega konstrukcja testu? 8

Etap15 - Badania walidacyjne(i ew. normalizacyjne); Etap16 - Obliczenie parametrów psychometrycznych testu(rzetelność, rózne aspekty trafności)

Jak przebiega konstrukcja testu? 9

Etap17(jeśli potrzebny) - opracowanie norm - niezbędne do porównań wewnątrzgrupowych

Strategia konstrukcji testów

Teoretyczna i Empiryczna(instrumentalna)

Strategia konstrukcji testów teoretyczna

oparta na szerokiej i dokładnej literaturze związanej z danym konstruktem, precyzyjnej definicji mierzonych cech

Strategia konstrukcji testów empiryczna(instrumentalna

Sformułowanie bogatej puli pozycji testowych, dobranie grup badawczych kontrolnej i eksperymentalnej(jednej posiadającej daną cechę, jednej nieposiadającej) i sprawdzenie jakim itemami się róznią

czym jest operacjonalizacja?

Proces nadawnia empirycznego sensu konstruktom teoretycznym; wiązanie terminów teoretycznych z terminami obserwacyjnymi

czym jest operacjonalizacja? 2

Dzieki opreacjonalizacji wiemy jak mierzoną cechę(pojecie teoretyczne) powiązać z konkretnym zbiorem obserwacji i określamy zbiór wskaźników mierzonej cechy psychologicznej

skal odpowiedzi, pytania zamknięte plusy

Łatwość odpowiedzi i łatwość analizy; Szybsze przetwarzanie danych; Szybsze udzielanie odpowiedzi, co zmniejsza monotonię udziału w badaniu

skal odpowiedzi, pytania zamknięte minusy

Trudniejsze do opracowania/przygotowania; Mogą nie dawać pełnego obrazu; Mogą nie być dostosowane do niektórych sytuacji/osób

Skale odpowiedzi pytania otwarte, plusy

Umożliwiają zebranie różnorodnych odpowiedzi, nienarzuconych przez format pytania; Każdy uczestnik może w pełni wyrazić swoją odpowiedź na pytanie

Skale odpowiedzi pytania otwarte, minusy

Uzyskane odpowiedzi mogą być niekompletne; Problem z zapominaniem o niektórych odpowiedziach; Podatne na wpływ badacza; Trudność z analizą i przetwarzaniem danych

Skale odpowiedzi, odpowiedzi dwukategorialne

Łatwe dla respondentów; krótszy czas przeprowadzania badań; krótszy czas przetwarzania i analizy danych;

Skale odpowiedzi, odpowiedzi dwukategorialne 2

"wymuszenie decyzji poprzez brak odpowiedzi centralnej; Wyeliminowanie wieloznaczności opcji pośrednich

OdpowiedSkale odpowiedzi, odpowiedzi wielokategorialne

Lepsze odzwierciedlenie ludzkiego zachowania; Zniwelowanie efektu "potakiwania"; Umożliwiają ujawnienie większego zróżnicowania

Strategie odpowiedzi

Semantyczna; Tendencja do wybierania odpowiedzi środkowej/neutralnej; Tendencja do odpowiedzi dewiacyjnych; Tendencja do symulacji/dysymulacji

Jak sovie radzić ze strategiami odpowiedzi?

Używanie równej liczby itemów wprost i odwróconych; Eliminowanie środkowej opcji odpowiedzi; Stosowanie skal kontrolnych(np kontrola aprobaty społecznej - myślę czasem o rzeczach o których nie wypada mówić)